خراب كردن ساختمان يا درختاني كه بی اجازه در ملكمان احداث شده اند

آیا می‌دانید خلع ید به چه معناست! آیا حق خلع ید بدون صدور حکم آن را دارا هستیم؟ این پرسش امکان دارد برای هر فردی به وجود آید، از سویی شما بخواهید که جواب آن را به دست بیاورید.

به گونه‌ای جامع و عمومی قطع نمودن درختان یا از میان بردن ساختمان‌هایی که دارای مالک شخصی نیستند و به شما تعلق ندارد، جرم تلقی خواهد شد.

قانون مدنی کشور ما، اشخاصی را که به خراب نمودن محیط زیست و یا قسمی از منطقه‌های شهری چون ساختمان‌ها مبادرت می‌ورزند، مجازات خواهد نمود که بنابر نوع عمل صورت گرفته و جرم مربوطه، مجازات اعمالی می‌تواند دارای تفاوت‌هایی باشد.

حال پرسشی که در این راستا شکل می‌گیرد این است که چنانچه که این درختان یا بناها در ملک شخصی ما ساخته شده باشند، آیا حق قطع نمودن یا از میان بردن آن‌ها را داریم؟

ما در این مطلب از خود در وکیل 24 مایل هستیم، شما را با ضوابط حاکم بر این موضوع آشنا نموده و در ارتباط با مجازات آن صحبت کنیم.

خلع ید به چه معناست؟

چنانچه که فرد یا افرادی بدون کسب اجازه صاحب ملک به تصرف و تجاوز ضمن حریم شخصی و همچنین ملک اختصاصی او مبادرت ورزند، به عنوان نمونه در ملکی که به شما تعلق می‌گیرد، درختی را بکارند و یا ساختمانی را بسازند، به هنگامیکه شما بدو رضایت نداده باشید، این امر جرم تلقی خواهد شد.

حال اگر که شما از این قبیل تصرف ناراضی باشید، از سویی مایل باشید ملک خویش را از تصرف آن‌ها به بیرون بیاورید.

در واقع تمایل داشته باشید، خلع ید کنید، آیا حق قطع نمودن درختان کاشته شده در آن مکان یا تخریب بناهای ساخته شده را خواهید داشت و یا آن‌ که خیر! از این جهت، خلع ید را خارج نمودن اموال و املاک خصوصی از دست متصرفان نام‌گذاری می‌کنند.

ما تمایل داریم این مسئله را به گونه‌ای جامع و کامل بررسی نماییم ولو بهتر است در همین مقدار بدانید که این امر باید به واسطه‌ی قانون مراجع قضایی و بنابر دستورات قانونگذار صورت پذیرد و شما دوستان عزیز حق خلع ید بدون دریافت حکم مربوطه را نخواهید داشت.

حال آن‌ که این عمل می‌‌تواند عواقبی را هم دامن‌گیر شما کند که بهتر است آن‌ها را نیز بررسی کنیم.

هر فردی حتی اگر مالک یک زمین یا مال باشد، بدون اذن و دستور از جانب قانون، نمی‌تواند ملک متصرف شده را باز پس گیرد.

چنانچه که مالک آن ملک یا مال بخواهد ملک خویش را با از میان بردن قسمی از آن از تصرف دیگران به بیرون آورد و به بیانی بهتر آن را بازپس گیرد، می‌بایست به مراجع رسیدگی کننده رجوع نماید و دادخواست خویش را مبنا بر صدور حکم خلع ید ارائه کند.

با ایجاد نمودن پرونده، مقام محترم قضایی در فرآیند رسیدگی بدان اگر که حق را به مالک ملک دهد دستور مبنی بر بازپس‌گیری ملک و گاهی تخلیه ید را صادر می‌کند تا به واسطه‌ مراجع رسیدگی کننده این عمل انجام شود.

بنابراین به هیچ عنوان مالک نمی‌تواند خود به گونه‌ای شخصی اقدامات مربوطه را به انجام برساند.

شرایط مورد نیاز به جهت صدور حکم خلع ید چه می‌باشد؟

از منظر قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران وجود سه شرط به جهت صدور این حکم لازم بوده و الزامی است که به هنگام فقدان وجود حتی یکی از شرط‌های نام برده شده در قسمت ذیل، دادگاه رسیدگی کننده هیچ دستوری به جهت این حکم صادر نخواهد کرد.

• ابتدایی‌ترین شرط این می‌باشد که خواهان خویش مالک هم باشد که جهت وارسی صحت و سقم این مسئله باید اسناد رسمی مربوطه با ملک را به دادگاه صالح ارائه دارد.
• خوانده در این نوع از دعوی به تصرف در ملک خواهان مبادرت نموده است.
• تصرف از سوی خوانده در ملک خواهان بدون کسب اذن انجام شده است که بدین هنگام این عمل نام غصب به خود می‌گیرد.

تفاوت موجود میان دعوای خلع ید و نیز تخلیه ید در چیست؟

گاهی امکان دارد همراه با این اسم، نام تخلیه ید هم به گوش شما خورده باشد.

ضمن دعوی خلع ید، خوانده بنابر قصد تجاوز و تصرف در ملک فردی تحت عنوان خواهان مبادرت نموده است ولو در تخلیه ید، معاهده‌ای فی‌مابین مالک و غاصب به مرحله‌ امضا می‌رسد.

به عنوان نمونه چنانچه که شخصی یک ساختمان و یا زمینی را از فردی دیگر اجاره نموده باشد و بر اساس معاهده‌ای که فی‌مابین آن‌ها وجود دارد، مدت زمان تسلیم ملک به مالک از راه رسیده باشد، مستاجر می‌بایست مکان مورد نظر را تخلیه و ترک گوید.

ولو این عمل را به انجام نمی‌رساند. بدین هنگام است که مالکِ ملک می‌تواند به واسطه‌ مراجع رسیدگی کننده و ضوابط موجود، حکم تقاضای تخلیه ید را اخذ نماید و با استناد بدین حکم غاصب را از ملک مورد نظر خارج کند.

به بیانی صریح و شفاف ضمن تخلیه ید مالک مایل است ملک خویش را که مدت زمانی در سلطه‌ی غاصب بوده است، بازپس بگیرد.

ولو این موضوع از مقدار اهمیت بسیاری برخوردار است که خلع ید، صرفا در ارتباط با اموال غیرمنقول طرح می‌شود ولیکن تخلیه ید هم در ارتباط با اموال منقول می‌باشد و هم در ارتباط با اموال غیرمنقول.

مالک می‌بایست بدین نکته به خوبی توجه نماید که چنانچه خواهان خلع ید می‌باشد ولیکن در دادخواستی که به واسطه‌ او تنظیم می‌شود تقاضا با اسم تخلیه ید مطرح بشود، بر اساس ضوابط و مقررات، مقام محترم قضایی قرار فقدان استماع دعوی را صادر خواهد نمود.

تفاوت دعوای تصرف عدوانی با خلع ید چه می‌باشد؟

تفاوت باز پس گیری ملک تصرف گردیده با تصرف عدوانی بیشتر در ارتباط با ارائه اسناد و مدارک به دادگاه در راستای رسیدگی به امور منوط بر دعوی است.

ضمن خلع ید مالک که خود نیز خواهان هم است باید با سند رسمی مالکیت ملک و یا زمین به دادگاه رجوع نموده و دادخواست خلع ید را تنسیق کند یعنی شروط نیاز جهت صدور حکم آن در اختیار داشتن سند رسمی مالکیت است.

ولو ضمن تصرف عدوانی، ارائه اسناد و مدارک مالکیت الزامی نیست و نیازی به اثبات آن نخواهد بود. از سویی وی می‌بایست ثابت نماید که پیشینه تصرف او نسبت به تصرف کنونی مقدم‌تر است یا به بیانی بهتر و دقیق‌تر زودتر از تصرف کنونی صورت گرفته است.

این اثبات را از منظر فقهی و حقوقی اثبات طبق تصرف نام‌گذاری می‌نمایند. چنانچه که ما بخواهیم تفاوت موجود میان تصرف عدوانی را با مورد دیگر به گونه‌ای جامع وارسی کنیم، به حالت ذیل صورت می‌پذیرد:

• تصرف عدوانی در دو حالت حقوقی و کیفری از قابلیت طرح برخوردار است ولیکن دعوای خلع ید تنها به گونه‌ حقوقی صورت خواهد پذیرفت.
• جهت تصرف عدوانی رسیدگی‌های مورد نیاز می‌تواند بیرون از نوبت و تشریفات و ضوابط دادرسی صورت پذیرد ولیکن برای مورد دیگر این عمل ممکن نخواهد بود.
• ضمن دعوی تصرف عدوانی خواهان خواهد توانست مالک ملک باشد یا آن‌ که نباشد و صرفا اثبات سبق به واسطه‌ خواهان کفایت می‌نماید و مازاد بر مالک می‌توان به واسطه‌ مستاجر، مباشر یا آن‌ که خادم یا رعیت هم صورت بگیرد، ولو برای مورد دیگر خواهان باید قطعا خود مالک نیز باشد.
• هزینه‌های منوط بر دادرسی ضمن طرح دعوی تصرف عدوانی بنابر دعاوی غیرمالی معین خواهد شد، ولو در سایر موارد این هزینه بنابر ارزش معاملاتی ملک در منطقه و بنابر اموال غیرمنقول است.

وظایف دادگاه در ارتباط با مطرح گردیدن دعوای خلع ید چه می‌باشد؟

رسیدگی به امور منوط بر خلع ید ضمن صلاحیت دادگاه قضایی می‌باشد و از آن سوی که این دعوی مرتبط با مال غیرمنقول است از گردن شورای حل اختلاف منطقه یا دیگر مراجع مربوطه ساقط می‌شود.

حال نکته‌ای در این بینابین به چشم می‌خورد که توجه بدان بسیار الزامی خواهد بود. آن هم این است که چنانچه دعاوی مطرح گردیده بعضی در حوزه‌ رسیدگی دادگاه واقع گردند و نیز بعضی از آن‌ها بر عهده‌ شورای حل اختلاف باشد، کلیه‌ امور لازم است در بطن دادگاه مطرح شده و مورد وارسی قرار بگیرد.

حال آن‌ که دادگاه مکلف به مشخص نمودن جریمه و صدور حکم مربوط بدان خواهد بود. با صادر نمودن این حکم و ابلاغ آن به خواهان دعوی، خواهان می‌باید جهت اجرای آن به واسطه‌ اجرای احکام مدنی مبادرت ورزد.

بدین هنگام مامور اجرای حکم که بدو دادورز اطلاق می‌شود، بر اساس حکم به اجرای آن اقدام فرماید.

فرآیند انجام شکایت چگونه است؟

افرادی که قصد اقامه دعوی خلع ید را در سر دارند، میبایست به دادگاه حقوقی محل وقوع ملک بروند.

از سویی با کامل نمودن برگ دادخواست، تقاضای خود را منوط بر رفع خلع ید بیان دارند. شما ملزم می‌باشید برگ دادخواست را در قسمت ابتدایی اطلاعات مربوط به خواهان و خوانده دعوا را بیان دارید.

سپس در قسمت شرح خواسته، آن چه که از مقام رسیدگی کننده خواستار هستید، را بیان دارید. بهتر است در زمان شرح خواسته خود آن را به خوبی بیان نموده و شفاف نیز مفید و صریح توضیح دهید.

مدارک لازم جهت انجام شکایت چیست؟

همانند دیگر امور دنیای حقوقی، رسیدگی به پرونده مرتبط با خارج نمودن ملک از تصرف دیگری نیاز به ارائه اسناد و مدارکی چون:

• تهیه فتوکپی از اصل سند مالکیت ملک که ارائه این مدرک ضمن مرجع رسیدگی کننده، امری الزامی است.
• ارائه داشتن اسناد و مدارک هویتی خود چون شناسنامه، کارت ملی، و غیره در راستای احراز هویت در بطن دادگاه.
• تقاضای جلب نظر کارشناس و گوش فرا دادن به شهادت گواهان.
• انجام معاینه محلی و همچنین تحقیقات محلی.
• لازم به بیان است که به همراه داشتن کارت عابر بانک جهت تأدیه هزینه‌های مربوط به دادرسی امری الزامی است.

هزینه تمام شده تنظیم شکایت چقدر است؟

هزینه‌های منوط بر دادرسی ضمن طرح دعوی تصرف عدوانی بنابر دعاوی غیرمالی معین خواهد شد، ولو در سایر موارد این هزینه بنابر ارزش معاملاتی ملک در منطقه و بنابر اموال غیرمنقول است.

آیا برای این شکایت نیاز به وکیل است؟

آیا به نظر شما در این راستا به جهت طرح دعوی خلع ید نیاز به وکیل خواهد بود! بهتر است در خاطر داشته باشید، هر یک از امور حقوقی تخصص و تجربه مخصوص به خود را می‌طلبد.

دعاوی ملکی هم از این موضوع به دور نیست. لازم است که شما در این زمینه با ضوابط و مقررات خاصی آشنا باشید.

چرا که در غیر از این حالت به طور حتم در روند رسیدگی با شکست روبه‌رو خواهید شد. پس ما به شما توصیه می‌کنیم با ما تماس حاصل فرمایید، حتما که پشیمان نخواهید شد.

نحوه پشتیبانی و شکایت تنظیم شده چگونه است؟

حال آن‌که اگر دعوی مورد نظر به واسطه‌ی وکیل پایه یک دادگستری مطرح شود، او به خوبی می‌داند که چگونه و به چه طریق باید پرونده شما را پشتیبانی کند.

پس بهتر است نگران نبوده و هراس نداشته باشید. البته بهتر است بیان داریم که هزینه مربوط به وکیل در این زمینه کاملا به توافقات انجام شده بستگی خواهد داشت.

ولو این هزینه غالبا به گونه‌ی درصدی محاسبه و پرداخت می‌شود. شما می‌توانید به هنگام نیاز به وکیل در این زمینه با ما تماس بگیرید.

بر اساس آن چه که در قسمت فوقانی این متن از خود بیان نمودیم، خلع ید در یک نگاهی جامع باز پس گیری ملک از متصرف آن می‌باشد.

به عنوان نمونه هنگامی که فردی بدون اذن مالک به تصرف ضمن آن ملک بپردازد و یا ساختمانی در بنای مربوطه بسازد و یا درختانی را بکارد، چنانچه که مالک راضی به عمل صورت گرفته نباشد، خواهد توانست به واسطه‌ مراجع رسیدگی کننده اقدامات مربوطه را در پیش بگیرد.

البته بدین نکته هم اشاره نمودیم که مالک به هیچ وجه اذن خراب نمودن بنا یا درختان کاشته شده را نخواهد داشت و به هنگام مبادرت به چنین امری لازم است پاسخگوی قوانین مربوطه باشد.

حال بهتر است در پایان بیان نماییم، شما دوستان عزیز می‌توانید به هنگام وجود سؤالات بیشتر در این راستا با مشاوران حقوقی ما در وکیل 24 تماس حاصل فرمایید.