فرد امین کیست و وظایف او چیست؟
امین در لغت به معنای امانت‌دار می‌باشد و در واقع به کسی گفته می‌شود که مردم به دلیل درستی و صداقت او، به و اعتماد می‌نمایند.
از منظر دنیای حقوقی امین، کسی می‌باشد که مال شخص دیگری را به نفع وی در تصرف خود بگیرد و در برابر این کار می‌تواند اجرت بگیرد یا آن که نگیرد کاملا به نظر خود او وابسته است.
در صورتی که امین قصد اخذ اجرت را داشته باشد، میزان اجرت را شورای حل اختلاف و یا دادگاه معین خواهد کرد و هم می‌تواند بر اساس یک عقد معین گردد و یا بر اساس قانون.
در چه مواردی ممکن است امین معین شود؟
تقاضای نصب امین ضمن مواردی که قوانین و مقررات، وجود آن را الزامی تلقی نموده است، به واسطه دادستان یا هر شخص ذی‌نفعی می‌تواند توسط دادگاه صالح انجام شود.
دادگاه برای فردی که غایب مفقودالاثر معرفی شده است و کسی را جهت اداره اموال خویش نداشته باشد و از پیش هم معین ننموده باشد، امین مشخص می‌کند.
همچنین چنانچه برای اداره یک مال موقوفه از پیش متولی مشخص شده باشد و متولی ضمن اداره مال و اموال خیانت در امانت کند و در اداره آن صداقت نداشته باشد، دادگاه رسیدگی کننده می‌تواند جهت اداره مال، امین مشخص کند تا در کنار متولی، مسئولیت اداره مال را به شیوه‌ای صحیح و درست انجام دهد.
مازاد بر موارد یاد شده، چنانچه که ولی قهری یک فردی نتواند به امور منوط بدو رسیدگی کند، از جانب دادگاه برای او یک امین مشخص می‌شود تا به جای مولی (مقصود پدر، جد پدری، وصی منصوب از جانب آن‌هاست) امور اداره‌ی مال را به انجام رساند.
نیز از سویی با استناد به ماده ۱۰۸ قانون امور حسبی که ضمن آن بیان گردیده است: دادستان خواهد توانست افرادی را که برای جایگاه امانت مناسب باشند به دادگاه رسیدگی کننده معرفی کرده و دادگاه بعد از احراز لزوم معین کردن امین، از میان اشخاص معرفی شده یا افراد دیگر که طرف اعتماد هستند، یک یا چند نفر از آن‌ها را به عنوان امین تعیین کند.
نیز ضمن ماده ۱۰۹ قانون امور حسبی هم ذکر شده است که مادر جنین به هنگام داشتن صلاحیت بر سایرین تقدم خواهد داشت و به هنگام عدم صلاحیت و یا عدم قبول او، خویشاوندان نسبی و سببی جنین بر سایرین تقدم دارند.
نصب امین در قانون چگونه تعریف شده است؟
بعضی از افراد توانایی اداره امور حقوقی نیز نگهداری اموال خود را ندارند، از این جهت در این موارد دادگاه یک امین معین می‌نماید. برای درک بهتر این موضوع بهتر است به یک مثال کوتاه و جامع بسنده کنیم؛
تصور کنید که یک فردی به دلیل مسائل گوناگون چون بیماری، پیری و حتی عدم توان و زوال عقل، قدرت و توان اداره‌ی اموال خویش را ندارد. در این قبیل از حالات امین می‌تواند بهترین پیشنهاد و گزینه جهت اداره اموال او تلقی شود.
در مواردی که قوانین وجود امین را الزامی می‌داند، درخواست انتصاب امین به واسطه دادستان و یا هر شخصی که نفعی در پی آن دارد (مقصود ذی‌نفع است) از دادگاه صالح انجام می‌شود.
غایب مفقودالاثر
چنانچه کسی به دلیل غیبت طولانی مدّت، مفقودالاثر معرفی شود، از سویی هیچ کس به جهت اداره اموال او حضور نداشته باشد، دادگاه جهت حفظ و نگهداری اموال او یک امین معین خواهد کرد.
اموال موقوفه
چنانچه که جهت اداره‌ی یک مال موقوفه از پیش یک متولی معین گردیده باشد و وی ضمن اداره و حفظ آن خیانت نماید، دادگاه خواهد توانست به جهت حفظ و نگهداری از اموال یاد شده یک امین معین کند.
عدم توان ولی قهری
چنانچه پدر و یا جد پدری فردی نتواند به امورات او رسیدگی نماید، از جانب دادگاه صالح برای وی یک امین معین خواهد شد تا او نیز به جای ولی قهری به اداره امورات آن فرد، رسیدگی نماید و به خوبی نظارت داشته باشد.
به درخواست فرد
امکان دارد یک فرد، بنابر علل گوناگون چون پیری، بیماری یا عدم توان در وجود خود، توانایی و قدرت اداره‌ی امور حقوقی و مالی خود را نداشته باشد. از این جهت فرد یاد شده می‌تواند از دادگاه درخواست کند، امینی در راستای اداره امور یاد شده برای او معین نماید.
ارث جنین
هنگامی که جنین به منظور اداره و حفظ ارثی که امکان دارد از ترکه (مال متوفی) بدو برسد، هیچکس را نداشته باشد، امین تعیین خواهد شد. لازم به یادآوری است که مادر جنین با رعایت و لحاظ برخی شرایط، تحت عنوان امین بر دیگران تقدم خواهد داشت.
حال چنانچه که صلاحیت به انجام رساندن این امر را نداشته باشد، اقوام نسبی و سببی بر سایرین تقدم خواهند داشت.
الویت به هنگام تعیین امین
افراد نام‌برده شده در قسمت ذیل به هنگامی که صلاحیت لازم را داشته باشند، تحت عنوان امین بر سایرین تقدم خواهند داشت:
- پدر
- جد پدری
- مادر
- اولاد
- زن
- شوهر
در صورتی که هیچ کدام از شخصیت‌های نام برده شده، قابلیت و صلاحیت امین شدن را نداشتند، بدین هنگام امین از دیگر افراد اتخاذ می‌شود.
وظایف و اختیارات امین چیست؟
- امین بایستی یک فهرست از اموال شخصی که امین وی گردیده است، مهیا سازد. سپس ضمن فهرست می‌بایست کلیه اسناد، دیون، املاک حتی اوراق بهادار وی باشد.
- امین مؤظف است، صلاح و مصلحت شخص مورد نظر را ضمن اداره‌ی امورات و اموال او در نظر داشته باشد.
- امین این اختیار را دارد که، اموال منقولی را که مالک دیگر بدان نیاز ندارد، فروخته و با پول به دست آمده، بنابر صلاحدید کاری کند.
- امین مؤظف است، هزینه‌های زندگی مالک و افراد واجب‌النفقه وی (مقصود همسر و فرزند اوست)، هزینه‌های مربوط به درمان و دیگر هزینه‌های ضروری را پرداخت کند.
- امین اجازه به فروش رسانیدن اموال غیرمنقول مالک را نخواهد داشت. مگر به هنگامی که آن نیز به صلاح مالک بوده و از جانب دادستان به مرحله‌ی تأیید برسد.
- اشیاء و دیگر لوازم گرانقیمت مالک می‌بایست با اطلاع از سوی دادستان در مکانی امن، نگهداری و محافظت گردد.
- وجوه نقد مالک باید به واسطه امین و بعد از تأیید از سوی دادستان، به یک بانک معتبر سپرده شود.
- به هنگامی که محجور (فردی که از قسمی تصرفات و اعمال حقوقی محروم شده است) از این شرایط بیرون بیاید، یا آن که غایب مفقودالاثری بازگردد، می‌بایست اموال آن‌ها را بازگردانده و از تصرفات خود بیرون بیاورد.
- در صورتی که عنوان امین از او گرفته شد، بایستی بدون هیچ گونه اعتراضی اموال را در اختیار امین بعدی بگذارد.
به چه هنگام امکان دارد امین عزل شود؟
- مالک اموال به علت پرداخت ننمودن هزینه‌ها از امین شکایت به عمل آورد.
- دادستان چنین تشخیص بدهد که در پرداخت هزینه‌ها از سوی امین برخی کوتاهی‌ها رخ داده است.
- به هنگامی که امین در امانتی که بدو سپرده شده است، خیانت نماید. برای نمونه تصور کنید که مالی را به دست امین به صورت امانت سپرده‌اید، نسبت بدان ادعای مالکیت نماید یا از آن‌ها برای خود صرف کند.
عزل امین ممکن است به واسطه شخص محجور یا فردی که با او نسبتی دارد با تقاضا از دادگاه انجام شود. نیز همچنین اگر دادستان، عزل امین را بنابر عللی چون کوتاهی او در حفظ و نگهداری اموال مناسب بداند، می‌تواند عزل او را از دادگاه رسیدگی کننده درخواست نماید.
ارتباط میان عقد ودیعه و امین
هنگامی که شما اموال خویش را به گونه‌ی مجانی به شخص دیگری می‌سپارید تا از آن‌ها نگهداری نموده و محافظت به عمل آورد، بدان عقد ودیعه گویند.
ماده ۶۰۷ قانون مدنی در ارتباط با عقد ودیعه چنین بیان می‌دارد که
ودیعه عقدی است که به موجب آن یک نفر مال خود را به دیگری می‌سپارد برای آن‌که آن را مجاناً نگه دارد. ودیعه گذار مودع و ودیعه گیر را مستودع یا امین می‌گویند.
ضمن عقد ودیعه گیرنده مال امین محسوب خواهد شد. بر اساس قوانین در این قبیل از عقود هر دوسوی می‌بایست از اهلیت برخوردار باشند.
یعنی آن که عاقل بوده و بالغ و رشید باشند. به طور مثال چنانچه که شما مالی را از شخصی تحت عنوان امین بگیرید تا از آن‌ها نگهداری به عمل آورد و پس از آن متوجه گردید، امانت‌گذار اصلا اهلیت ندارد. شما تحت عنوان یک امین وظیفه خواهید داشت، مال را به ولی او بازگردانید.
در این ارتباط هم امین مسئولیت از میان رفتن و یا ناقص گردیدن مال امانی را نخواهد داشت. مگر به هنگامی که این نقص به دلیل کوتاهی و عدم مراقبت‌های لازم از سوی امین رخ دهد.
نیز مازاد بر این‌ها در صورتی که شما مالی را به شخصی به امانت داده باشید، به هر هنگام که آن را مطالبه کنید امین مکلف خواهد بود، مال را به شما بازگرداند. اگر او از بازگرداندن مال به شما امتناع ورزید، شما می‌توانید به طرق قانونی جهت انجام شکایت اقدام کنید.
فرآیند انجام شکایت چگونه است؟
خیانت در امانت در واقع بدین معنا است که بزه‌دیده از جرم، شخصی است که مالی را تحت عنوان امانت نزد شخصی دیگر سپرده است. ولی فرد امین برخلاف این امانت نیز به ضرر مالک مال مورد امانت را؛ تصاحب، استعمال، جهت هر امور دیگری استفاده می‌کند.
این شکایت به عبارتی به معنی دادخواهی و تظلم‌خواهی فردی می‌باشد که بنابر اعتمادی که به طرف مقابل خود داشته است، مال خود را بدو سپرده است.
مراحل شکایت از جرم خیانت در امانت امین
در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر به جهت انجام شکایت از امین بهتر است با ما در وکیل ۲۴ تماس حاصل فرمایید. حال آن که ما این مراحل را به گونه‌ای مفید و مختصر برای شما بازگو می‌کنیم.
ابتدایی‌ترین مرحله جهت به جریان انداختن پرونده خیانت در امانت که یک پرونده‌ی کیفری می‌باشد، تنظیم یک شکوائیه با بیان ادله محکمه‌پسند وفق قانون مجازات اسلامی است.
بعد از تنظیم شکوائیه توسط شما، راسا و یا به واسطه وکیل کیفری ضمن دفاتر خدمات قضایی پرونده شما به شعبه دادیاری یا آن که بازپرسی ارجاع گردیده و به مرحله ثبت می‌رسد.
در صورتی که که شکایت شما منتج به صدور کیفرخواست از نهاد دادسرا گردد، پرونده در راستای صدور حکم به دادگاه کیفری ارسال خواهد شد و ضمن شعبه مربوطه ثبت خواهد گردید.
به آراء صادر شده از محاکم بدوی کیفری می‌توانید در مراجع بالاتر (دادگاه تجدیدنظر) اعتراض به عمل آورید و درخواست وارسی و رسیدگی دوباره را از آن مقام عالی تقاضا کنید.
دادگاه صالح در راستای بررسی و رسیدگی به شکایت خیانت در امانت
دادگاه‌های کیفری ما به دو دسته دادگاه‌های کیفری یک و دادگاه‌های کیفری دو تقسیم می‌گردند.
ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری صلاحیت دادگاه کیفری یک را احضاء کرده‌اند. ولو هر آنچه که از موضوعات قید شده در ماده خارج باشد، در صلاحیت دادگاه کیفری دو قرار خواهد گرفت. حال آن که شکایت خیانت در امانت از جانب امین ضمن دادگاه کیفری دو بررسی و رسیدگی می‌گردد.
شیوه تنظیم شکوائیه برای جرم خیانت در امانت
جهت تنظیم شکوائیه برای خیانت در امانت باید شرح مفصل و حال مفید در مقام فایده و همچنین اثبات جرم، ارائه کنید. یعنی عنوان جرم واقع گردیده و زمان و مکان جرم و مشخصه‌های متهم یا آن‌که متهمان را به شیوه‌ای درست و دقیق تهیه نموده و به وکیل خود ارائه دارید.
پس از آن لازم است نسبت به ادله اثبات این جرم تمرکز نموده و آن‌ها را مورد وارسی واقع نمایید. آیا این دلایل توان اثبات خیانت از جانب امین را خواهند داشت؟ تمامی دلایل اثباتی را می‌بایست ضمن متن شکوائیه خود بیان دارید.
مدارک لازم جهت انجام شکایت چیست؟
در ابتدا فراموش نکنید که ضمن شکایت در هر یک از موضوعات مختلف شما مؤظف هستید، مدارک هویتی خود را به همراه داشته باشید.
حال اسناد و مدارک مورد نیاز ضمن دعوای کیفری علاوه بر آن مواردی که ضمن قانون تحت عنوان ادله اثبات جرم از آن‌ها یاد شده است، می‌تواند با توجه به موضوع دعوی شما گوناگون باشد.
برای نمونه ضمن جرم خیانت در امانت از جانب امین در خودرو مازاد بر حضور شاهد در راستای ادای شهادت بنابر اثبات رابطه امانی و سپردن اتومبیل به امین، شکایت ضمن این پرونده می‌تواند سند مالکیت خودرو را نیز ضمیمه دعوای مطروحه نماید.
هزینه تمام شده تنظیم شکایت چقدر است؟
به خاطر داشته باشید که هزینه رسیدگی به دعوی شما در ارتباط با خیانت در امانت در دادگاه کیفری چندان زیاد نیست و اکثرا این هزینه جهت رسیدگی در پنج هزار تومان خلاصه می‌شود.
بسیاری از افراد هستند که به علت بیم از هزینه‌های دادرسی در واقع چنین ترجیح می‌دهند که اقدامی در این راستا در پیش نگیرند. اما نیاز به نگرانی و هراس از سوی شما نمی‌باشد.
آیا برای این شکایت نیاز به وکیل است؟
زمانی که ما نیز به سوی جرایم کیفری گام برداریم، موضوعات و مسائل کمی تخصصی‌تر می‌شوند.
به گونه‌ای که هر یک از دعاوی کیفری تخصص و بررسی همه جانبه را می‌طلبد. از ابتدای امر باید معین گردد که ماهیت و ذات دعاوی کیفری در چه خلاصه می‌شود و جهت پیشبرد آن نیاز به حضور چه مؤلفه‌هایی می‌باشد.
لذا به شما پیشنهاد می‌کنیم در این مسیر از تخصص و تبحر یک وکیل پایه یک دادگستری که تخصص او در زمینه مسائل کیفری می‌باشد، بهره‌مند شوید.
چرا که همانگونه که بیان نمودیم، موضوعات کیفری کمی پیچیده بوده و به هنگام عدم پیشبرد صحیح می‌تواند، خسارات جبران‌ناپذیری را از خود برجای گذارد.
نحوه پشتیبانی و شکایت تنظیم شده چگونه است؟
چنانچه که شما در این مسیر به یک وکیل مجرب و متبحر اکتفا نمایید. او خود می‌داند که دعوی را چگونه و به چه حالت باید از پیش ببرد. پس نیاز به نگرانی از سوی شما نخواهد بود. تنها کافی است با او موضوعات اتفاق افتاده را در میان بگذارید.
دوستان عزیز ما در این متن از خود سعی نمودیم شما را با امین نیز شکایت به هنگام خیانت در امانت از جانب او آشنا سازیم. گاه ممکن است مطلبی که ذهن شما را به خود مغشوش نموده در متن ذکر نشده باشد. نیاز به نگرانی نیست.
