چگونه می شود كسی را كه به زور وارد ملكمان شده بيرون كنيم؟
ورود به مکان و ملکی که متعلق به دیگران است اگر بدون کسب اجازه، اذن و رضایت صاحب ملک صورت بگیرد، جرم محسوب شده و برابر با قوانین کیفری کشور مجازات هم به همراه خواهد داشت. این عمل را در مباحث حقوقی و فقهی ورود به عنف به ملک دیگران عنوان نموده‌اند.
مجازات تعیین شده برای این کار را دادگاه تعیین خواهد کرد و با توجه شدت عمل و نوع ورود متجاوز می‌تواند متفاوت هم باشد.
بنابراین در صورتی که فردی به منزل یا ملک شخصی شما به زور یا به صورت غیر قانونی وارد گردد، در حالی که شما هیچ اذن و اجازه‌‌ای به او برای ورود نداده باشید، می‌توانید از طریق مراجع قضایی، حقوق خود را در این مورد پیگیری نمایید.
البته خیلی بهتر است که در ابتدا از سوی شما اخطار یا تذکری به او داده شود. اگر بعد از هشدار و تذکر شما، آن فرد یا افراد از ملکتان خارج شدند که مسئله خاصی پیش نخواهد آمد، ولی در غیر این صورت باید از طریق اطلاع به ماموران پلیس و طرح شکایت از طریق مراجع قضایی، موضوع را با فوریت پیگیری نمایید و این اشخاص را از ملک خود بیرون کنید.
در این مقاله سعی خواهد شد در خصوص ورود به زور یا به عنف، مجازات‌های قانونی ورود بی‌اجازه به ملک شخصی دیگران و هر آن چه که به این موضوع ارتباط مستقیم خواهد داشت و می‌تواند به هر نحو ممکن به شما کمک کند صحبت کنیم.
عبارت ورود به عنف به چه معنایی است؟
به طور کلی ورود به عنف یا بدون اجازه به هر مکانی، تجاوز به حریم شخصی دیگران محسوب می‌گردد. یکی از مصادیق ورود به عنف، بی اجازه وارد شدن به ملک شخصی دیگران است.
این موضوع می‌تواند بنا به علت‌های مختلفی صورت پذیرد. گاهی افرادی برای ایجاد درگیری و نزاع، بدون کسب اجازه وارد ملک دیگران می‌شوند، این عمل در بعضی اوقات توسط سارقان و برای انجام سرقت انجام می‌شود.
گاهی نیز موضوع تجاوز سرقت نبوده و متجاوز برای تصرف مال یا مسائل دیگر اقدام به ورود غیر قانونی یا به زور به ملک دیگران مینماید. هر یک از این موارد مجازات مختص خود را داراست که از طریق دادگاه‌های کیفری تعیین و اعمال خواهد شد.
لازم به توضیح است که عنف می‌تواند به دو صورت انجام شود:
- عنف مادی: مثل شکستن در و پنجره ها، آسیب رساندن به افراد یا بنا، کتک زدن افراد و غیره.
- عنف معنوی: که به معنای هتک حرمت است. مثل کلید انداختن و وارد خانه شدن و یا بالا‌رفتن از دیوار دیگری
بررسی ورود به عنف در قوانین و مقررات مجازات اسلامی
معمولا مجازات ورود به عنف به املاک دیگران، از شش ماه تا یک سال حبس می‌باشد و در برخی مواقع نیز ممکن است به دلیل شدت جرم توسط مرتکب بیشتر از این میزان باشد.
بر اساس قوانین جزایی و کیفری ایران و رویه قضایی محاکم، هنگامی ورود به حریم خصوصی شما ورود به عنف به شمار خواهد آمد که قصد ایراد ضرر به ملکتان و یا رساندن ضرر به خود شما در میان باشد.
به عنوان مثال در صورتی که شخصی بخواهد بدون اجازه و اذن بخشی از اموال دیگری را تخریب کند، اصولا هتک حرمت کرده است اما چنانچه ورود به حریم شخصی دیگران برای مواردی همچون عبور دادن حیوانات باشد، قطعا مجازاتی در بر نخواهد داشت و از منظر قانونگذار ورود به حریم شخصی به حساب نخواهد آمد.
مطابق ماده ی 691 قانون مجازات اسلامی ورود به عنف به دو صورت ممکن است صورت پذیرد:
- حالت اول: فرد از ابتدا با اعمال خشونت آمیز و قهر و غلبه وارد ملک دیگران شده باشد.
- حالت دوم: فرد ابتدا به صورت عادی وارد ملک شده اما بعد از اخطار متصرّف قانونی، به زور متوسل شده و داخل ملک مانده باشد.
در این خصوص اهمیتی ندارد که ملک غیر محصور باشد یا محصور. همچنین ممکن است مالک در زمان وقوع جرم حضور نداشته باشد که این مسئله هم در جرم‌انگاری قانونگذار مهم نیست.
برابر با ماده 694 قانون مجازات اسلامی نیز هر کس در منزل یا مسکن دیگری به عنف یا تهدید وارد شود به مجازات از شش ماه تا سه سال حبس محکوم خواهد شد و در صورتی که مرتکبین دو نفر یا بیشتر بوده و لااقل یکی از آنها حامل سلاح باشد به حبس از یک تا شش سال محکوم می شوند.
آیا ورود صاحبخانه به ملکی که آن را اجاره داده است، بدون کسب اجازه ممکن خواهد بود؟
گاهی ممکن است صاحبخانه، با این تصور که مالک است، به ملکی که مدتی است به فردی اجاره داده است وارد شود.
با توجه به اینکه بین صاحبخانه و مستاجر قرارداد وجود دارد و طبق آن قرارداد باید تا پایان موعد آن ملک در اختیار و تصرف مستاجر باشد، قاعدتا ورود صاحبخانه به آن ملک ورود به عنف به حساب خواهد آمد و البته این در حالی است که ورود صاحبخانه بدون اذن و رضایت مستاجر انجام شده باشد.
البته در این خصوص استثنائاتی هم وجود دارد و آن هم به این نحو است که آن مالک بخواهد ملک خود را به جهت رفع عیب و نقص چک نماید و یا قصد فروش ملک خود را داشته باشد و بخواهد تحت شرایطی وضعیت ملک را بررسی کلی نماید و مستاجر به او اجازه ورود ندهد.
حتی در این شرایط نیز مالک بایستی از مراجع قضایی پیگیری نماید و نامه و یا حکمی از آنها برای ورود به ملک اخذ کند و این نکته حائز اهمیت است که بدون حکم یا دستور مراجع قضایی مالک به هیچ عنوان نمی‌تواند و نباید به ملک ورود نماید.
واکنش مناسب صاحب ملک در مواجه با ورود غیرقانونی به حریم ملک خود
مالک اگر شاهد ورود بدون اذن و اجازه دیگران به حریم خصوصی ملک خود شود باید در بدو امر برای بیرون راندن متجاوز متوصل به اخطار و تذکر شود و سعی نماید حتی‌المقدور بدون هیچگونه نزاع و درگیری متجاوز را از ملک خود بیرون کند.
این نکته بسیار حائز اهمیت می‌باشد که صاحب ملک نبایستی به هیچ عنوان با متجاوز درگیر گردد و به آنها آسیبی برساند چون در این حالت خود نیز مرتکب جرم شده است، بلکه باید از طریق مراجع قضایی و ضابطان دادگستری به رفع مشکل بپردازد و از طریق قانون، مسیر درست را انجام دهد. پس از مطلع کردن ماموران پلیس، مالک می‌تواند از متجاوز به جرم ورود به عنف شکایت نماید.
انواع جرایمی که با ورود به عنف به ملک دیگری مرتبط هستند
جرایم می‌تواند نمونه‌ها و انواع مختلف داشته باشد که در این مبحث دو نمونه از مهم‌ترین آن را بیان خواهیم کرد:
تصرف مالک در ملک شخصی خود
معمولا این نوع از جرایم یکی از شایع‌ترین نمونه‌های جرم ورود به عنف در کشور محسوب می‌گردد، که عموما در نقاط مختلف کشور اتفاق می‌افتد.
در این جرم اشخاص در زمینی که هیچگونه حصار پیرامونی ندارد ممکن است سازه و بنایی بسازند و اتفاقا این ساخت و ساز بدون کسب اجازه از مالک زمین باشد. در این شرایط مالک قادر خواهد بود نسبت به دریافت حکم خلع ید از زمین از طریق مراجع قضایی اقدام نماید.
البته باید به این نکته توجه نمود که مالک قادر نخواهد بود که برای طرح شکایت، به شکایت کیفری متوصل شود و متصرف زمین را مجازات نماید زیرا سوء نیتی در این خصوص از سوی متصرف زمین متصور نیست.
در صورتی که ورود به عنف با تصرف مالک همراه گردد می‌تواند مجازاتی از یک تا سه سال حبس در زندان را برای متجاوز به همراه داشته باشد و البته اگر این تجاوز در شب رخ دهد مجازات آن سنگین‌‌تر هم خواهد بود.
در موارد دیگری نیز، متجاوز بدون ورود به ملک دیگری، اقدام به تصرف قسمتی از اطراف ملک یا زمین شخص مینماید. اگر این اقدام متجاوز موجب کاهش ارزش ملک نگردد، نمیتوان حکم خلع ید و یا تخریب را برای او صادر کرد. اما این موضوع به معنای مجرم نبودن متصرف نیست.
بلکه دادگاه مجازاتی برای او درنظر خواهد گرفت که اغلب این مجازات به صورت پرداخت قیمت زمین تصرف شده توسط متجاوز در نظر گرفته خواهد شد. علاوه بر آن، متجاوز باید هزینه مربوط به دادرسی و هزینه کارشناس تعیین کننده قیمت زمین را نیز پرداخت کند.
غصب ملک دیگران
غصب هنگامی اتفاق می‌افتد که کسی بدون اجازه صاحب ملک و به زور بخواهد ملکی را به تصرف خود درآورد. مطابق قانون مدنی ایران، غاصب به عنوان مجرم شناخته خواهد شد و برای او جریمه در نظر گرفته می‌شود.
بر این اساس غاصب باید عین مال غصب شده را به صاحب ملک بازگرداند و تمامی خسارت های وارد شده به او را تقبل کند. اگرغاصب این کار را انجام ندهد دادگاه نسبت به محل مورد تصرف، حکم خلع ید را صادر خواهد کرد.
لازم به ذکر است علاوه بر مسئله خلع ید، عناوین مشابهی از جمله تخلیه ید یا رفع تصرف عدوانی نیز از سوی محاکم بسته به نوع تصرفات صادر می‌گردد.
ورود بدون اجازه ماموران دولتی به ملک‌های دیگران چه حکمی دارد؟
ورود به عنف هیچ استثنایی برای افراد یا شخصیت‌های مختلف ندارد. به طور کلی هر شخصی حتی مامورین دولت، بدون اجازه و اذن صاحب ملک وارد ملک او شود، ورود به عنف انجام داده‌است، خواه آن فرد مامور دولتی و قضایی باشد یا یک شخص عادی یا یک سارق.
مامورانی که بدون هیچگونه حکم و مجوزی به حریم شخصی دیگران وارد می‌شوند مجازات خواهند شد که البته اگر این رخداد شب‌هنگام روی دهد، حداکثر مجازات قانونی برای متجاوز صادر می‌گردد.
اگر فردی به عنوان مافوق و یا رئیس یا فرمانده به ماموران دولتی یا به مامور زیردست خود دستور ورود بدون حکم قانونی و بی هیچ اجازه از صاحب ملک را نماید، به جای ماموران زیردست، آمر یا همان مافوق مجازات خواهد شد.
تصرف عدوانی و جرائم مرتبط با آن از نظر قانونگذار
اگر شخصی بدون کسب اجازه از مالک یا مستاجر، ملک او را به تصرف خود درآورد، از نظر قانون مدنی به تصرف عدوانی اقدام نموده‌است.
به طور کلی تصرف عدوانی دو تقسیم‌بندی کلی دارد:
تصرف عدوانی کیفری
تصرف عدوانی کیفری به معنای تصرف مالی که متعلق به شخص دیگری است آن هم با علم و اطلاع از اینکه مال، تعلق به شخص دیگری دارد. به لحاظ قانونی تصرف عدوانی کیفری، جرم محسوب می‌شود و در صورت اثبات جرم، شخص از یک ماه تا یک سال به حبس محکوم می‌شود.
این نوع تصرف معمولا برای اموال غیر‌منقول اطلاق می‌گردد. در تصرف عدوانی کیفری شخص شاکی باید مالکیت مال غیر‌منقول را اثبات کند.
تصرف عدوانی حقوقی
تصرف عدوانی حقوقی شباهت‌های بسیار و تفاوت‌های کم و مهمی با تصرف عدوانی کیفری دارد. این تفاوت‌ها عبارتند‌از:
- در تصرف عدوانی حقوقی نیاز به احراز مالکیت قبلی مال نیست در حالی که طبق ماده 690 در تصرف کیفری باید احراز مالکیت صورت پذیرد.
- رکن روانی یکی از مسائلی است که در تصرف تاثیرگذار است. یعنی باید برای دادگاه مشخص شود که آیا متصرف می‌دانسته مال متعلق به غیر بوده است یا خیر؟ این موضوع یکی از تفاوت‌های مهم این دو نوع تصرف است.
- تصرف حقوقی با تقدیم دادخواست حقوقی قابل طرح است ولی برای طرح تصرف کیفری نیاز به تقدیم دادخواست حقوقی نیست و صرف شکایت کیفری برای تعقیب جزایی متهم و صدور حکم رفع تصرف کافی است.
مجازات متصرف عدوانی چیست؟
از منظر قوانین کشور ایران، هر شخصی که به تصرف عدوانی اقدام کند، خواه این تصرف از نوع کیفری باشد یا حقوقی به مجازات یک ماهه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد. دادگاه نیز در این میان موظف به رفع تصرف عدوانی از ملک خواهد بود.
همچنین این جرم برای افرادی که به تصرف عدوانی در ملک مشاع نیز بپردازند با وجود شرایط خاصی صادر می‌گردد. تصرف عدوانی در یک ملک ممکن است به صورت زراعت و کشاورزی، ساختن بنا در زمین آن و یا کاشتن درخت باشد که هر کدام از موارد تصرف دارای جرم متفاوت خواهد بود که از طریق دادگاه مشخص می‌گردد.
شما می‌توانید تمامی مراحل شکایات مربوط به ورود به زور یا به عنف به ملک دیگری و مسائل و قوانین مختص به آن را با کسب مشورت و دریافت راهنمایی از یک وکیل با تجربه و حاذق انجام دهید.
امور حقوقی که نیازمند مراجعه به دادگاه‌ها و به گرفتن حق و حقوق قانونی شخص مربوط می‌شود قطعا نیازمند آشنایی دقیق به قوانین مربوط به آن دارد.
ورود به عنف نیز یکی از مسائلی است که مالک می‌تواند با همراهی یک وکیل باتجربه مراحل طرح شکایت یا ارائه دادخواست را انجام دهد که در این صورت روند انجام شکایت از متصرف آسان‌تر خواهد شد.
طرح و پیگیری شکایت ورود به زور به ملک دیگری چقدر زمان میبرد؟
باید عنوان کرد که طرح دعوا در مسایل مربوط شکایات کیفری کمی زمان بر است و با عنایت به مراحل مختلف رسیدگی به این دعاوی از جمله مرحله دادسرا، پیگیری‌های لازم در کلانتری، و مرحله تجدیدنظرخواهی، می‌توان گفت که تخمین زمان شروع و خاتمه طرح شکایت به هیچ وجه قابل پیش‌بینی دقیق نیست و رسیدگی به دلایل شاکی یا متشاکی، احتمال زمان‌بر شدن آن را افزایش می دهد. بنابراین نمیتوان زمان مشخصی را بیان کرد.
مزایای استفاده از خدمات وکلا و مشاوران دادگستری در فرآیند پرونده‌های کیفری
هر موضوع کیفری، حتی اگر از دیدگاه برخی افراد موضوعات پیش پا افتاده‌ای باشد، از منظر یک حقوقدان پیچیدگی‌های خاص خود را داراست، که موضوع شکایت ورود به عنف به ملک دیگری نیز از آن مستثنی نیست.
طرح شکایت و دفاع از موضوعات کیفری دارای قوانین و مقررات خاصی است که اشخاص عادی اطلاعات جامع و کاملی در خصوص آن ندارند.
اگر می‌خواهید طرح دعوا یا دفاع شما در خصوص موارد یاد شده به نتیجه مطلوبی برسد و حقوق از دست‌رفته‌تان را به دست آورید، به شما توصیه می‌کنیم که با یک وکیل مجرب در این حوزه حتما مشورت کنید.
اغلب بعضی از مسائل پیش می‌آید که شاید از نظر شما عادی جلوه کند ولی برعکس، بسیار مهم هستند و می‌توانند در روند پرونده تاثیر گذار باشند. وکیل با تجربه و صادق می تواند شما را در خصوص موارد یاد شده، آگاه نماید.
نحوه طرح دعوا و پشتیبانی از آن در سامانه وکیل 24 در به چه صورت خواهد بود؟
وکلای متخصص این بنیاد با تسلط بر قوانین حقوقی و کیفری، بخشنامه‌ها، آیین‌نامه‌ها و کلیه قوانین مربوط به قانون مجازات و آیین دادرسی کیفری و آشنایی با روند پیگیری در مراجع مربوطه، قادر هستند روند پروسه طرح شکایت یا تنظیم دادخواست یا ارائه مشاوره را تسهیل نموده و در پروسه انجام دعاوی نقش تاثیرگذاری داشته باشند.
البته در کنار دانش حقوقی کافی، دارا بودن تجربه موفق نیز نقش قابل توجهی در مشاوره تخصصی در این زمینه دارد. مطمئنا وکالت در مراجع قضایی، به فراخور خود مستلزم پرداخت هزینه‌هایی خواهد بود.
در بسیاری از قراردادها دیده شده که خواهان پس از تنظیم دادخواست و بدون در نظر گرفتن جوانب احتیاطی و بدلیل نقص در مدارک یا عدم توجه به بسیاری از جوانب کار، در مراجع رسیدگی محکوم گردیده یا دعوایش به سرانجام نرسیده است و علاوه بر پرداخت هزینه‌های بالا، زمان زیادی را نیز صرف فعالیتی بیهوده نموده است.
